Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn đọc một phương pháp được rất nhiều nhà đầu tư tin dùng và sử dụng rộng rãi, đó là chỉ báo Ichimoku. Vậy cụ thể thì Ichimoku là gì, cách thức giao dịch với Ichimoku như thế nào? Mời bạn đọc tham khảo ngay bài viết dưới đây để tìm ra câu trả lời, bạn nhé!

Tìm hiểu sơ lược về Ichimoku

Ichimoku là gì?

Ichimoku có tên gọi đầy đủ là Ichimoku Kinko Hyo, đây là một công cụ phân tích được sử dụng phổ biến trong đầu tư chứng khoán. Thông thường, người ta hay nhắc đến công cụ phân tích kỹ thuật với cái tên Ichimoku Cloud hay là mây Ichimoku. Công cụ này có thể phản ánh thị trường mà không cần kết hợp thêm bất kỳ chỉ báo nào khác và nó tồn tại một cách độc lập. Đây được coi là một tập hợp các chỉ báo kỹ thuật giúp các nhà đầu tư thấy được tất cả tín hiệu trên biểu đồ nến. Ichimoku bao gồm 5 phần, trong đó có 2 phần tạo thành hình dạng của đám mây.

Sự hình thành của Ichimoku

Chỉ báo Ichimoku do ông Goichi Hosoda – một nhà báo người Nhật có niềm đam mê bất diệt với các biểu đồ nến Nhật tạo ra. Sau nhiều năm nghiên cứu, ông Goichi Hosoda đã tạo lập một trung tâm riêng phục vụ cho việc nghiên cứu biểu đồ với mong muốn tìm ra một loại chỉ báo tổng hợp nhằm xác định xu hướng thị trường một cách chuẩn xác và tối ưu được quỹ thời gian của mình.

Bằng cách sử dụng các đường trung bình để tìm kiếm một hệ thống giao dịch toàn diện nhất trên biểu đồ nến Nhật, ông và các cộng sự tâm huyết của mình đã thực sự tìm ra hệ thống giao dịch Ichimoku. Không lâu sau đó, ông Goichi Hosoda đã cho phát hành sách nói về chỉ báo này để lan rộng kiến thức ra thị trường.

Trong các giao dịch chứng khoán hiện nay, các nhà đầu tư rất ưa chuộng và tin tưởng Ichimoku vì nó là chỉ báo có tính linh hoạt cao. Phương pháp giao dịch này cũng đang được sử dụng rộng rãi và chiếm được lòng tin của đông đảo người giao dịch ở những sàn giao dịch lớn nhỏ nước ta.

Ý nghĩa của Ichimoku

Ichimoku tập hợp nhiều nhiều dữ liệu mang đến cho nhà đầu tư cái nhìn tổng quát nhất về những biến động giá trên thị trường chứng khoán. Chỉ báo Ichimoku là một hệ thống hỗ trợ việc nhận định xu hướng dựa theo các đường trung bình cộng.

Nếu sử dụng Ichimoku kết hợp cùng với các chỉ báo khác trong phân tích kỹ thuật sẽ giúp nhà đầu tư có thể giảm thiểu rủi ro đáng kể và tối đa hoá lợi nhuận của mình.

Ichimoku được sử dụng một cách đơn giản và hiệu quả do tính khách quan của thị trường.

Dựa theo chỉ báo Ichimoku, nhà đầu tư có thể nắm được ý nghĩa của các con số trong đám mây này về dao động sóng, về đo lường giá trị, thời gian và cả không gian.

Nếu các chỉ báo kỹ thuật khác chỉ phản ánh được vùng kháng cự và hỗ trợ ở thời điểm hiện tại thì đối với Ichimoku lại hỗ trợ để nhà đầu tư có thể dễ dàng nhận biết được vùng hỗ trợ và kháng cự xảy ra trong tương lai.

Tóm lại, có thể xem Ichimoku là một công cụ toàn diện, nhờ nó mà nhà đầu tư có thể xác định được một cách rõ ràng các điểm vào lệnh hoặc thoát lệnh, nhận định được mức hỗ trợ và kháng cự và xác định được xu hướng của thị trường.

Các thành phần của Ichimoku

Muốn sử dụng thành thạo chỉ báo Ichimoku và đạt được hiệu quả trong giao dịch, các nhà đầu tư cần phải nắm rõ Ichimoku là gì và thành phần cấu tạo của nó như thế nào. Chỉ báo Ichimoku có cấu tạo khá phức tạp so với các chỉ số kỹ thuật cơ bản khác.

Như đã đề cập ở trên, Ichimoku gồm có 5 thành phần hay cụ thể là 5 đường, trong đó có 2 đường tạo thành hình dạng tựa như đám mây, đám mây này được gọi với cái tên là Ichimoku hay tên gọi khác là Kumo.

Dưới đây là thông tin chi tiết của 5 đường trong Ichimoku:

Đường Kijun-sen hay đường tiêu chuẩn:

Đường tiêu chuẩn Kijun-sen có công thức tính như sau:

Kijun-sen =(Giá cao nhất + Giá thấp nhất) / 2

 Trong đó: Đường tiêu chuẩn Kijun-sen chính bằng điểm trung bình cộng của giá cao nhất và thấp nhất của 22 phiên giao dịch trước đó. 

Đường tiêu chuẩn là đường quan trọng nhất trong 5 đường trong Ichimoku. Vì là đường trung bình dài hạn của 22 phiên trước đó nên các nhà đầu tư thường hay bắt gặp hiện tượng đường tiêu chuẩn nằm ngang. Khi đó, nhà đầu tư có thể thấy vùng giá đang ở thế cân bằng tức là giá sẽ đi ngang trong một biên độ tương đối ổn định và nó chưa có một xu hướng cụ thể nào trong thời gian dài ( có thể hiểu đơn giản là giá đang ở trạng thái sideway). Nhà đầu tư có thể hình dung cụ thể hơn là giá sẽ di chuyển men theo đường tiêu chuẩn này.

Tenkan-sen hay đường chuyển đổi:

Đường chuyển đổi Tenkan-sen có công thức tính như sau:

Tenkan-sen =(Giá cao nhất + Giá thấp nhất) / 2

Khác hẳn với đường tiêu chuẩn Kijun-sen, đường chuyển đổi Tenkan-sen phản ánh số liệu của 9 phiên giao dịch trước, nó được tính bằng bình quân của giá cao nhất và giá thấp nhất trong vòng 9 phiên giao dịch gần nhất trước đó. 

Điểm giao nhau giữa đường tiêu chuẩn và đường chuyển đổi sẽ giúp các nhà đầu tư có thể nhận định được thị trường và từ đó lập ra kế hoạch đầu tư với điểm vào lệnh cụ thể.

Chikou Span hay đường trễ:

Đường trễ Chikou Span có công thức tính như sau

Chikou Span = Giá đóng cửa hiện tại

Sở dĩ có tên gọi là đường trễ vì Chikou Span là đường được vẽ lùi về sau 26 phiên giao dịch. Đường trễ cho chúng ta nhìn thấy giá ở thời điểm hiện tại và giá ở thời điểm của 26 phiên trước đó.

Senkou Span A hay đường dẫn A:

Đường dẫn Senkou Span A có công thức tính như sau:

Senkou Span A =(Tenkan-sen + Kijun-sen) / 2

Đường dẫn Senkou Span A được vẽ lui về phía trước 26 phiên giao dịch. Mục đích sử dụng đường dẫn Senkou Span A là để tìm ra điểm giao nhau với đường dẫn Senkou Span B, từ đó mà nhà đầu tư có thể xác định được màu sắc và hình dáng của đám mây Ichimoku.

Senkou Span B hay đường dẫn B: 

Đường dẫn Senkou Span B có công thức tính như sau:

Senkou Span B = (Giá cao nhất + Giá thấp nhất) / 2

Đường Senkou Span B sẽ sử dụng dữ liệu giá cao nhất và thấp nhất của 52 phiên và được thể hiện trên biểu đồ bằng cách dịch chuyển về phía trước 26 phiên như đường Senkou Span A.

Senkou Span A và Senkou Span B chính là 2 đường cực kỳ quan trọng trong đám mây ichimoku.

Đặc điểm của mây Ichimoku

• Bộ phận có hình dáng tương tự như đám mây được cấu tạo từ hai đường Senkou Span A và Senkou Span B được gọi là Ichimoku. Ngoài ra, đám mây này còn được gọi với cái tên mây Kumo hoặc Kumo.

• Khi mây Kumo có đường Senkou Span B nằm dưới thì đó là mây tăng, ngược lại khi đường Senkou Span A nằm dưới thì gọi là mây giảm.

• Khi đường Senkou Span A nằm trên đường Senkou Span B thì Kumo sẽ có màu sắc của đường Senkou Span A và ngược lại.

• Mây Kumo tương lai là phần mây Kumo đi trước giá.

• Dựa vào hình dạng, màu sắc và độ dày mỏng của đám mây Kumo mà các nhà đầu tư có thể nhận định được diễn biến tiếp theo cũng như xu hướng của thị trường.

• Nhà đầu tư có thể sử dụng đường dẫn Senkou Span B để làm phẳng ngưỡng kháng cự và hỗ trợ. Vậy nên Kumo có vai trò là mức cản vô cùng hiệu quả.

• Đám mây Ichimoku được coi như một điểm cân bằng ở ngưỡng tâm lý. Nếu giá càng cách xa mây Ichimoku thì đồng nghĩa với việc giá cách xa điểm cân bằng thị trường. Khi đó tâm lý thị trường được đám đông điều chỉnh lại, giá sẽ có xu hướng trở về ở mức cân bằng gần và về gần với đám mây hơn.

Nhà đầu tư có thể bắt gặp hình ảnh của đám mây rất to và dày,  điều này chứng tỏ tâm lý thị trường lúc đó vô cùng vững mạnh và khó bị phá vỡ. Ngược lại, nếu nhà đầu tư nhìn thấy những đám mây mỏng và nhỏ tức là tâm lý thị trường đang khá dè dặt và không có sự chắc chắn, khả năng cao là giá dễ bị xuyên qua.

Cách sử dụng Ichimoku trong chứng khoán

Dựa vào mây Ichimoku để nhận định thị trường

Với sự hỗ trợ của mây Kumo thì các nhà đầu tư có thể dễ dàng xác định xu hướng của thị trường hiện tại hơn, mây Kumo là một thành phần quan trọng và nổi bật nhất của mô hình Ichimoku. Mây Kumo phản ánh thị trường rõ ràng qua hình dáng và màu sắc nên dựa vào nó thì nhà đầu tư có thể nhận biết được các tín hiệu của xu hướng dựa vào những trường hợp sau:

• Trường hợp 1: Giá nằm bên trên mây Kumo thì xu hướng thị trường lúc này đang theo chiều tăng lên.

• Trường hợp 2: Giá nằm bên dưới mây Kumo thì xu hướng thị trường lúc này đang theo chiều giảm xuống.

Kumo đóng vai trò là mức cản vô cùng hiệu quả và cũng được xem như một điểm cân bằng ở ngưỡng tâm lý. Giá càng cách xa mây thì cũng đồng nghĩa với việc nó cách xa điểm cân bằng thị trường. Khi đó, tâm lý thị trường sẽ được đám đông điều chỉnh lại và giá sẽ có xu hướng trở về mức cân bằng gần với đám mây hơn.

Hiện nay, các nhà đầu tư thường lựa chọn điểm vào lệnh khi có hiện tượng giá breakout khỏi mây Kumo. Đôi khi hiện tượng này diễn ra nhưng bạn vẫn không thể tìm được điểm vào lệnh bởi vì: 

• Nếu là một nhà đầu tư cẩn trọng, bạn cần phải phối hợp thêm các  yếu tố khác bởi thực chất mây Kumo chỉ thể hiện ngưỡng kháng cự hoặc hỗ trợ. Vì vậy, nhà đầu tư không nên dựa dẫm hoàn toàn vào một mình chỉ báo Ichimoku này.

• Thị trường có xu hướng là lúc mây Kumo phát huy hết tác dụng và hoạt động một cách hiệu quả nhất. Nhà đầu tư sẽ  khó có thể hoặc thậm chí không tìm được điểm vào lệnh nếu như giá đang bị breakout khỏi đám mây.

Tóm lại, nhà đầu tư chỉ nên xem Ichimoku là một trong những yếu tố góp phần hỗ trợ việc xác định xu hướng thị trường. Để đạt được hiệu quả trong các giao dịch thì nhà đầu tư cần kết hợp chỉ báo mây Kumo với các chỉ báo khác để có được  nhận định về thị trường một cách chính xác nhất.

Khi đường Tenkan-sen và đường Kijun-sen cắt nhau:

• Khi đường đường chuyển đổi Tenkan-sen cắt đường điều chỉnh Kijun-sen cắt nhau theo hướng từ trên xuống thì nhà đầu tư có thể thực hiện lệnh bán.

• Khi đường chuyển đổi Tenkan-sen cắt đường điều chỉnh Kijun-sen theo hướng từ dưới lên thì nhà đầu tư có thể thực hiện lệnh mua.

Với trường hợp 2 đường này cắt nhau, nhà đầu tư cần phải lưu ý những vấn đề sau đây:

• Xu hướng sẽ tiếp diễn cực mạnh nếu như 2 đường Tenkan-sen và Kijun-sen trùng nhau. 

• Xu hướng sẽ tăng rất mạnh nếu như 2 đường Tenkan-sen và Kijun-sen song song nhau.

• Nếu có sự cắt nhau xảy ra bên dưới đám mây Kumo thì tín hiệu bán sẽ mạnh hơn. Ngược lại thì  tín hiệu mua sẽ mạnh hơn nếu 2 đường này cắt nhau ở bên trên đám mây Kumo bởi vì Kumo giữ vai trò quan trọng giống với một đường hỗ trợ và một đường kháng cự.

• Thông thường nhà đầu tư có thể bị trễ tín hiệu vào lệnh nếu như 2 đường Kijun và Tenkan đã cắt nhau rõ ràng bởi khi đó có thể thị trường đã chạy một đoạn khá xa phía trước. 

Vậy nên nhà đầu tư cần phải kết hợp linh hoạt các phương pháp, các công cụ khác như mô hình nến đảo chiều, chỉ báo MACD,… để đạt được hiệu quả giao dịch tốt nhất.

Khi đường Chikou Span cắt đường giá 

• Khi đường trễ Chikou Span cắt đường giá theo hướng từ phía dưới lên trên thì nhà đầu tư hãy thực hiện lệnh mua.

• Khi đường trễ Chikou Span cắt đường giá theo hướng từ phía trên xuống dưới thì nhà đầu tư hãy thực hiện lệnh bán.

Lưu ý: Nếu đường trễ Chikou Span ở điểm A thì giá sẽ nằm ở điểm B vì thực chất Chikou Span là đường đi chậm hơn giá 26 phiên giao dịch.

Khi đường Senkou Span A cắt đường Senkou Span B: 

• Nếu Kumo chuyển từ màu đỏ sang màu xanh ( tức là Senkou Span A cắt Senkou Span B từ phía dưới lên) thì nhà đầu tư có thể thực hiện lệnh mua.

• Khi Kumo chuyển  từ màu xanh sang màu đỏ ( tức là Senkou Span A cắt Senkou Span B từ phía trên xuống) thì nhà đầu tư có thể thực hiện lệnh bán.

Đối ngược với đường trễ Chikou Span, 2 đường dẫn Senkou Span A và Senkou Span B được vẽ về phía trước 26 phiên nên nhà đầu tư sẽ thấy giá đi sau 2 đường này.

Kết hợp các yếu tố trong chỉ báo Ichimoku

Những yếu tố báo hiệu cho lệnh mua vào:

• Ở thời điểm vào lệnh mua thì đường giá phải củng cố cho xu hướng tăng và phải nằm trên mây Kumo.

• Đường chuyển đổi Tenkan-Sen và đường tiêu chuẩn Kijun-Sen phải cắt nhau tại điểm nằm trên mây Kumo và đồng thời phải cắt nhau theo hướng từ dưới lên.

• Đường dẫn Senkou Span A bắt buộc phải nằm bên trên đường dẫn Senkou Span B.

• Đường giá phải nằm phía dưới đường trễ Chikou Span.

Những yếu tố báo hiệu cho lệnh bán ra:

• Ở thời điểm vào lệnh bán thì giá phải củng cố cho xu hướng giảm và phải nằm dưới mây Kumo.

• Đường chuyển đổi Tenkan-Sen và đường tiêu chuẩn Kijun-Sen phải cắt nhau tại điểm nằm bên dưới mây Kumo và đồng thời phải cắt nhau theo hướng từ trên xuống.

• Đường dẫn Senkou Span A bắt buộc phải nằm bên dưới đường dẫn Senkou Span B.

• Đường giá phải nằm bên trên đường trễ Chikou Span.

Để có được những tín hiệu giao dịch hiệu quả nhất thì ngoài việc sử dụng thành thạo từng thành phần trong chỉ báo Ichimoku, nhà đầu tư cần phải biết cách kết hợp tất cả các yếu tố đó lại với nhau. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần phải có tư duy linh hoạt vì không phải lúc nào những yếu tố đó cũng xảy ra đồng thời với nhau.

Một số câu hỏi thường gặp về Ichimoku

Ichimoku toàn năng như “ chén thánh” đúng hay không?

Thực tế thì không có một phương pháp, chỉ báo hay mô hình nào là toàn diện cả. Vậy nên nhà đầu tư không nên phụ thuộc hoàn toàn vào Ichimoku. Về bản chất thì mây Ichimoku là một hệ thống phân tích hoàn chỉnh và nó cũng vượt trội hơn rất nhiều chỉ báo khác. Nhà đầu tư hãy chắt lọc những ưu điểm của Ichimoku và kết hợp thêm với các chỉ báo và công cụ khác để đẩy mạnh lợi nhuận đầu tư.

Có lưu ý gì khi sử dụng mây Ichimoku không?

Không phải tự dưng mà Ichimoku Kinko Hyo được xem là một chỉ báo giao dịch hoàn chỉnh. Khác với các chỉ báo khác, hệ thống Ichimoku ngoài việc cung cấp cho nhà đầu tư một điểm vào lệnh cụ thể thì đồng thời nó cũng cho nhà đầu tư một điểm thoát lệnh rõ ràng.

Ví dụ:

• Khi bạn vào lệnh mua dựa theo tín hiệu đường Tenkan cắt Kijun theo hướng từ dưới lên, vậy bạn hãy chờ tín hiệu Tenkan cắt Kijun theo hướng từ trên xuống để có điểm thoát lệnh.
• Tương tự, khi bạn vào lệnh bán dựa theo tín hiệu Senkou Span A cắt Senkou Span B theo hướng từ trên xuống, vậy bạn hãy chờ tín hiệu Senkou Span A cắt Senkou Span B theo hướng từ dưới lên để thoát lệnh.

Đó là điểm khác biệt lớn giữa chỉ báo Ichimoku với phần lớn những chỉ báo khác, sử dụng ichimoku thì bạn có thể tìm được điểm vào lệnh và thoát lệnh cụ thể mà không cần phải đoán mò.

Như đã nói, việc giao dịch mà chỉ dựa hoàn toàn vào một chỉ báo, kể cả là chỉ báo “toàn năng” như Ichimoku thì nhà đầu tư cũng rất khó có được hiệu quả giao dịch tốt. Bởi dù chỉ báo có tốt đến đâu thì cũng luôn có độ trễ, vì vậy việc bạn vào lệnh và thoát lệnh bị trễ sẽ khiến bạn khó đạt được tỷ lệ Risk:Reward tốt. Xét về lâu dài thì hiệu quả giao dịch của bạn sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều.

Vì vậy ngoài việc tích lũy kinh nghiệm và rèn giũa kỹ năng phân tích thành thạo với mây Ichimoku thì điều quan trọng bạn cần lưu ý là phải xác định được xu hướng chính của thị trường khi đó, xác định vùng hỗ trợ và kháng cự có giá trị, sau đó kết hợp chúng lại để tạo nên một hệ thống giao dịch hiệu quả.